Last updated on June 14th, 2023 at 04:41 pm
ತುಲುನಾಡ್‌ಡ್ ಪೊನ್ನಿ ತಿಂಗೊಲ್ದ ಅಕೇರಿಡ್ 27 ಪೋಪಿನೆರ್ದ್ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಮುಟ್ಟ ಮೂಜಿ ದಿನೊನು ಕೆಡ್ಡಸ ಪಂದ್ ಕರಿಪುವ. ಅಪ್ಪೆ ಪುಡಮಿಗ್ ತುಲುವೆರ್ ತನ್ಕುಲೆ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ ಕೊರ್ತಿನ ಮಾಮಲ್ಲ ತಾನೊನು ಕೆಡ್ಡಸ ತೋಜಾದ್ ಕೊರ್ಪುಂಡು. ಪುಡಮಿನ್ ಪೊಣ್ಣ ಒರುಟು ತೂದು, ಪೊಣ್ಣ ಜೂವೊಡಾಪಿನ ಪಗತೆಲು ಅಪ್ಪೆ ಪುಡಮಿಡ್ಲಾ ಆಪುಂಡುಂದ್ ನಂಬುದ್, ವರ್ಸೊದ ಮೂಜಿ ದಿನ ಅಪ್ಪೆ ಮದಿಮಾಲಾಪಲ್, ಆ ಮೂಜಿ ದಿನೊಟು ಮಣ್ಣ್ ಒಕ್ಕೆರೆ ಬಲ್ಲಿ, ಮರ ದೈ ಕಡ್ಪೆರೆ ಬಲ್ಲಿ ಪನ್ಪಿ ಕಟ್ಟ್‌ಲೆನ್ ಮಲ್ತೊಂದು, ಇಲ್ಲ ಜಾಲ್‌ಡ್ ಮಾಂಗಲ್ಯ ಸೊತ್ತುಲೆನ್ ದೀದ್ ನನ್ನೆರಿ ತಿಂದೊಂದು ಬೂಮ್ಯಪ್ಪೆನ್ ಸುಗಿಪುನ ತುಲುವೆರೆ ಈ ಕರಿಪು ಏತೊಂಜಿ ತಿರ್ಲ್ ದಿಂಜಿನವು.
ಆಂಡ ಇಂಚಿನ ಒಂಜಿ ಕರಿಪು(ಆಚರಣೆ) ತುಲುನಾಡ್ ಮಾತ್ರ ಅತ್ತಂದೆ ಬೇತೆ ಒಂಜಿ ದೂರೊದ ಜಾಗೆಡ್ ಉಂಡು ಪನ್ಪಿನವು ನಮ್ಮೆಟ್ ಎಚ್ಚಿನಕಲೆಗಾ ತೆರಿದಿನೇ ಇಜ್ಜಿ. ಒಡಿಶಾ ರಾಜ್ಯೊಡು ನಮ್ಮ ಕೆಡ್ಡಸೊದ ಲೆಕ್ಕೊನೇ ಬೂಮ್ಯಪ್ಪೆ(ಅಲ್ಪ ಪುರಿ ಜಗನ್ನಾಥನ ಬೊಡೆದಿ) ಮದಿಮಾಲ್ ಆಪಲ್ಂದ್ ನಂಬೊಂದು ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಪನ್ಪಿನ ಒಂಜಿ ಗೌಜಿದ ಪರ್ಬ ಕರಿಪುವೆರ್.
ಕೆಡ್ಡಸ ಪೊನ್ನಿಡಾಂಡ, ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಬೇಸೊಡು. ಬೇಸೊ ಕರಿಪಿ ಸಂಕ್ರಾಂತಿದ ದುಂಬುನಾನಿರ್ದ್ ಕಾರ್ತೆಲ್ ಸಿಂಗೊಡೆ ಮುಟ್ಟ ಮೂಜಿ ದಿನ ಈ ಪರ್ಬ. ಈ ಸರ್ತಿ ಇನಿರ್ದ್ ಪಂಡ ಜೂನ್ 14 ರ್ದ್ ಜೂನ್ 16 ಮುಟ್ಟ. ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ ಮೂಜಿ ದಿನೊತ ಆಂಡಲಾ ಈ ಪರ್ಬೊದ ದುಂಬುನಾನಿ ಮನದಾನಿಗ್ಲಾ ಮಸ್ತ್ ಕಟ್ಟ್‌ಲು ಉಲ್ಲ. ಅಂಚಾದ್ 5 ದಿನೊತ ಪರ್ಬ ಪಂದ್‌ಲಾ ಪನೊಲಿ. ನಮ್ಮಲ್ಪ ಎಂಚ ಕೊಡಿಕೆಡ್ಡಸ(ಸುರು ಕೆಡ್ಡಸ), ನಡು ಕೆಡ್ಡಸ ಬೊಕ್ಕ ಕಡೆ ಕೆಡ್ಡಸ ಉಂಡಾ ಅಂಚೆನೇ ಒಡಿಶಾದ ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊಡು ಪಹಿಲಿ ರಾಜೊ, ರಾಜೊ ಸಂಕ್ರಾಂತಿ ಬೊಕ್ಕ ಬಾಸಿ ರಾಜೊ ಪಂದ್ ಉಂಡು. ಪರ್ಬ ಸುರು ಆಪಿನ ದುಂಬುನಾನಿಗ್ ‘ಸಜಾಬಾಜಾ’, ಅಂಚೆನೇ ಪರ್ಬದ ಮನದಾನಿಗ್ ‘ಬಸುಮತಿ ಸ್ನಾನ’ ಪಂದ್ ಪನ್ಪೆರ್.
ಸಜಾಬಾಜಾ: ಪರ್ಬ ಪತ್ತುನ ದುಂಬುನಾನಿ ಇಡೀ ಇಲ್ಲ್‌ನ್ ಅಡಿತ್ ಒಚ್ಚುವೆರ್. ಅಟಿಲ್‌ದದೆಟುಪ್ಪಿ ಕಡೆಪಿ ಕಲ್ಲ್‌ನ್ ಪೊರ್ಲುಡು ದೆಕ್ಕ್‌ದ್ ಬರ್ಪಿ ಮೂಜಿ ದಿನೊಕು ಬೋಡಾಪಿನ ಸಾಮಾನ್‌ಲೆನ್ ಪೊಡಿ ಮಲ್ತ್ ದೀಪೆರ್. ಬೊಕ್ಕದ ಮೂಜಿ ದಿನ ಇಲ್ಲದ ದಿಕ್ಕೆಲ್‌ಡ್ ಸೂ ಪೊತ್ತುಜಿ, ಪೊಂಜೊವುನಕುಲು ದಾಲ ಬೇಲೆ ಮನ್ಪರೆಗ್ಲಾ ಇಜ್ಜಿ. ಪೊರ್ಲುಡು ಐತ ಕುಲ್ಲುನವೇ ಬೇಲೆ.
ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊ: ಪರ್ಬೊದ ಈ ಮೂಜಿ ದಿನ ಒಡಿಶಾದ ಪೊಂಜೊವುಲೆಗ್ ಬಾರಿ ಕುಸಿತ ದಿನ. ಈ ಮೂಜಿ ದಿನೊನು ಪೊರ್ಲುಡು ಗೊಬ್ಬೊಂದು, ನಲ್ತೊಂದು, ತೆಲ್ತೊಂದು ಕರಿಪುವೆರ್. ಸುರುತಾನಿ ಕಾಂಡೆ ಪೊಣ್ಣು ಪೊಂಜೋವುಲು ಪೊರ್ತು ದೇಬೆರೆ ಉದಿಪುಗು ದುಂಬೇ ಲಕ್ಕ್‌ದ್ ತರೆಕ್ ಎಣ್ಣೆ , ಮೆಯಿಕ್ ಎಣ್ಣೆದೊಟ್ಟು ಮಂಜಲ್ ಪೂಜಿದ್ (ಸುದೆಟ್) ಮೀಪೆರ್. ಮೂಜಿ ದಿನೊಲಾ ಸೂಟ್ ಬೆಯ್ಪಾವಂದಿನ, ಉಪ್ಪು ಪಾಡಂದಿನ, ಸತ್ವ ಇತ್ತಿನ ತೆನಸ್‌ಲೆನ್ ಮಾತ್ರ ತಿನ್ಪೆರ್. ಮೂಜಿ ದಿನ ಮೀಯೆರ ಇಜ್ಜಿ, ಬಜಿ ಕಾರ್‌ಡ್ ನಡಪೆರ ಇಜ್ಜಿ, ಕಡೆಯೆರ ಇಜ್ಜಿ, ಒವೆನ್ಲಾ ಪರಿಪೆರ ಇಜ್ಜಿ, ಮೂರ್ಯೆರ ಇಜ್ಜಿ, ಬೆಯ್ಪಾವರೆ ಇಜ್ಜಿ. ಮೂಜಿ ದಿನೊಲಾ ಪೊಣ್ಣುಲು ಪೊಸತ್ ಅತ್ತ್ಂಡ ಇತ್ತಿನೆಟ್ ಎಡ್ಡೆ ಕುಂಟುಲೆನ್ ಪಾಡ್ದ್, ಐತ ಆದ್, ಎಡ್ಡೆಡ್ಡೆ ತೆನಸ್‌ಲೆನ್ ಮಾತ್ರ ತಿನೊಡು. ಪೊಣ್ಣುಲು ದುಂಬಗ್ ಪುಟ್ಟುನ ಜೋಕುಲು ಆರೋಗ್ಯವಾದಿಪ್ಪಡ್ ಪಂಡ್‌ದ್ ವ್ರತಲಾ ಪತ್ತುವೆರ್.
ಡೋಲಿ(ಉಜ್ಜಾಲ್)
ಈ ಪರ್ಬದಪಗ ಉಜ್ಜಾಲ್ ಕಟ್‌ದ್ ಗೊಬ್ಬುನವೊಂಜಿ ಇಸೇಸ. ಈ ಉಜ್ಜಾಲ್‌ಲೆಡ್ಲಾ ಕೆಲ ಬಗೆಕುಲುಲ್ಲ, ರಾಮ್ ಡೋಲಿ, ಚಕ್ರಿ ಡೋಲಿ, ಪಠ ಡೋಲಿ, ಡಂಡಿ ಡೋಲಿ…ಇಂಚ. ಉಜ್ಜಾಲ್‌ಡ್ ಗೊಬ್ಬೊಂದು ಅಕಲೆನನೇ ಆಯಿನ ಜಾನಪದ ಪದೊಕ್ಲೆನ್ ಪಾಡೊಂದು ಇಪ್ಪುವೆರ್.
ಬಸುಮತಿ ಸ್ನಾನ: ಪರ್ಬ ಕರಿನ ಮನದಾನಿ ಪಂಡ ನಾಲನೇ ದಿನ ಇಲ್ಲದ ಪೊಣ್ಣು ಪೊಂಜೊವುಲು ಮೀದ್, ಅಕುಲು ಬೂಮ್ಯಪ್ಪೆನ ಒರು ಪಂದ್ ನಂಬುನ ಕಡೆಪಿ ಕಲ್ಲ್‌ಗನ್ ದೆಕ್ಕ್‌ದ್ ಮಂಜಲ್ ಪೂಜಿದ್, ಪೂ ಪುರ್ಪಡ್ ಸಿಂಗರ ಮಲ್ತ್‌ದ್, ಗಂದ ಕುಂಕುಮ ಪೂಜುವೆರ್. ಈ ಕಾಲೊಡಾನಗ ಆಪಿನ ಪಲಸೊತ್ತುಲೆನ್ ಅಪ್ಪೆನೆದುರು ದೀಪೆರ್
ನಮ್ಮ ನನ್ನೆರಿ, ಅಕಲ್ನ ಪೊಡೊಪಿಠ:
ನಮ ಎಂಚ ಕೆಡ್ಡಸದಪಗ ನನ್ನೆರಿ ಮಲ್ತ್ ತಿನ್ಪನ ಅಂಚೆನೇ ಒಡಿಶಾಡ್ ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊದಪಗ ಅರಿ, ಉರ್ದು, ಬೆಲ್ಲ, ತಾರಾಯಿ ಪಾಡ್ದ್ ಅದಾ ಗೆಂಡೊಡು ಬೆಚ್ಚ ಮನ್ತ್‌ದ್ ಪೊಡೊಪಿಠ ಪನ್ಪಿ ತೆನಸ್ ಮನ್ಪೆರ್.
ನಮ್ಮ ಜವನೆರೆಗ್ ಬೋಂಟೆ, ಒಡಿಶಾದಕ್ಲೆಗ್ ಕಬಡಿ:
ಎಂಚ ಕೆಡ್ಡಸದ ಮೂಜಿ ದಿನೊಟು ಬೆನ್ನಿದ ಬೇಲೆ ಒವ್ಲಾ ಮನ್ಪೆರಗಿಜ್ಜಾ, ಅಚೆನೇ ರಾಜೊ ಪರ್ಬೊಡ್ಲಾ ಮನ್ಪೆರೆಗಿಜ್ಜಿ. ಕೆಡ್ಡಸ ಪತ್ತಿನೆ ಪುಂಡದಗ್ ಜ್ವರ ಪತ್ತುಂಡು, ಜವನೆರ್ ಪುಂಡದ ಬೋಂಟೆಡ್ ಪಿದಡುವೆರ್. ಒಡಿಶಾಡ್ ಜವನೆರ್ ಬೇತೆ ಬೇತೆ ಗೊಬ್ಬುಲೆನ್ ಗೊಬ್ಬುವೆರ್. ಆಂಡ ಅವೆಟ್ ಕಬಡಿ ಅಕಲೆಗ್ ಬಾರಿ ಇಷ್ಟ. ಕೆಲ ಊರುಲೆಡ್ ಈ ಪೊರ್ತುಡು ಜವನೆರೆಗ್ ಕಬಡಿದ ಪಂತೊಲಾ ಇಪ್ಪುಂಡು.
ಒಲ್ತ ತುಲುನಾಡ್, ಒಲ್ತ ಒಡಿಶಾ. ಆಂಡಲಾ ಬೇತೆ ವಾ ಸಂಸ್ಕೃತಿಡ್ಲಾ ತೂವರೆ ತಿಕ್ಕಂದಿನ ಕರಿಪುಲು ಈ ರಡ್ಡ್ ಸಂಸ್ಕೃತಿಲೆಡ್ ಒಂಜೆತ ಪಡಿಯಚ್ಚಿ ಲೆಕ ಬೊಕ್ಕೊಂಜಿ ಇಪ್ಪುನವು ಬಾರಿ ಇಸೇಸ. ಭಾರತೊದ ನೆಲ ಮೂಲ ಸಂಸ್ಕೃತಿಲೆಡ್ ಪೊಣ್ಣಗ್ ಕೊರ್ತಿನ ತಾನೊ ನಿಜವಾದ್‌ಲಾ ಬಾರಿ ಇಸೇಸವಾಯಿನವು.
- ನಿಶ್ಚಿತ್ ಜಿ ರಾಮಕುಂಜ